Hoogwaardige röntgenanalyses zijn van belang voor medische toepassingen, erfgoedbehoud, en voor de ontwikkeling van materialen en processen die bijdragen aan een duurzamer samenleving. Binnen Smart*Light 2.0 zal een pilotinstrument worden doorontwikkeld naar een breed toepasbaar onderzoeksinstrument.
Binnen het Interreg V-project Smart*Light werd röntgeninstrumentarium ontwikkeld waarmee hoogwaardige röntgenanalyses kunnen worden uitgevoerd. Met deze analyses wordt de structuur van materialen, objecten en weefsels onderzocht. Ook kan worden nagegaan hoe deze structuur verandert tijdens vervaardiging en gebruik. Een beter begrip hiervan kan niet alleen leiden tot sterkere en duurzamere materialen maar ook tot beter inzicht in hoe bepaalde processen, zoals faalgedrag van materialen en verbleking van pigmenten in schilderijen, kunnen worden afgeremd of voorkomen.
Hoogwaardige materiaalanalyses met een ‘tafelmodel synchrotron’
In Smart*Light 2.0 is sprake van een volgende stap: de configuratie van een betrouwbaar en geoptimaliseerd instrument voor specifieke röntgenanalysetechnieken. De aandacht gaat daarbij uit naar fluorescentie, diffractie, verstrooiing, spectroscopie en tomografie. Hiermee kan respectievelijk de elementaire opbouw, de atomaire structuur, de nanostructuur, de chemische structuur en de 3D structuur op sub-mm schaal worden vastgesteld. Al deze technieken zijn van wezenlijk belang voor het begrip van materialen.
Om het instrument zo breed en duurzaam mogelijk te kunnen inzetten zullen allereerst de verschillende delen waaruit het instrument is opgebouwd (bron, röntgenoptica, detectieapparatuur, en de specifieke omgeving van het te onderzoeken materiaal) worden onderzocht en verbeterd. Hierbij zal gebruik worden gemaakt van de allernieuwste technologie. Vervolgens zullen de delen zo goed mogelijk op elkaar worden afgestemd. Hiertoe zal voor elk voor de röntgenanalysetechnieken een systeemanalyse worden uitgevoerd, en zal terugkoppeling plaatsvinden via een serie proefactiviteiten. Daarbij zal tevens een differentiatie worden gemaakt voor verschillende typen materialen, zoals staal, lichte metaallegeringen, farmaceutische materialen, computerchips, katalysatoren, biomedische weefsels en kunstvoorwerpen.
De doelstelling is om aan het einde van de projectperiode een instrument ter beschikking te hebben dat kan worden gebruikt door de Nederlandse en Vlaamse onderzoeksgemeenschap en dat vervolgens kan worden uitgebouwd tot een volwaardig onderzoeksinstrument.