NWO-I has appointed Marco de Baar for a second five-year term as director of DIFFER. The first five years were marked by introducing a new strategy and collaborations with leading (inter)national players.
You have now been director of DIFFER for five years. How do you look back on this period?
"Time has flown by and it doesn't feel like five years. Yet -in my experience- a lot has happened in those years. To me, being director of DIFFER is very exciting, challenging and interesting. In the next five years, a lot more may happen as far as I am concerned."
What really stands out for you?
"We have defined a new strategy through which we are very clearly committed to large scale scientific instrumentation, also for the Chemical Energy department. This is important because it gives us a very special role in the Dutch scientific landscape. It allows us to establish new collaborations with leading groups and to have a complementary role in the scientific field. I think that is a very positive development."
Can you give an example of that?
De Baar doesn’t have to think about this for long. "The first result has recently arrived at DIFFER, namely the PLD (Pulsed Laser Deposition) facility. Soon, the acceptance test for this facility will take place, which will show whether the machine meets the set requirements. Secondly, we are working on DICE, the setup that allows us to do research on electrochemical systems, nuclear materials and liquid metals. We are doing this in collaboration with the Province of North Brabant. I think that is a super-exciting new path we have taken."
There’s more to mention, right?
"True, there are more highlights. One example is the ion beam coupling with UPP (Upgraded Pilot-PSI) during plasma. This yielded interesting results that are yet to be published. This also opens another completely new view on an old problem. We also hired a new institute manager and took the first major steps towards a Self Driving Lab. Not to mention all the new insights into plasma regulation. Yes, really a lot has happened."
You started as a director in the midst of a pandemic. What was that like?
"I had my first job interviews when things started to go wrong. In my early days as a director, we were deep in lockdown. I found it a miserable period, because you actually want to start with a sense of positivism. It was like a cheese soufflé collapsing, all the air was gone." De Baar says he had to deal with things he didn't want to deal with, such as walking routes. "Still, I think we have done it well. And I keep saying it: I have enormous respect for our colleagues, who in this difficult time ‘just’ kept publishing and helped PhD students on their way to their promotions. Sometimes with some delays, but what else could you have expected?"
Back to DIFFER's strategy. Why is it so important to you?
"Getting the strategy right is an essential step for me. What you want is to decide in a fairly generic framework who you want to be, what you want to be and why you want to be that. Based on your position in a changing world. Knowing that helps us make choices and plans. It also helps in saying ‘no’. For instance, if we don't like certain plans, the timing is not right or we lack the knowledge and right partners. In my experience, this is only possible if you have a well-crystallised strategy."
In an interview in 2020, you said “DIFFER is my institute, but strangely enough I had never thought of myself as director”. How do you look at that statement now, five years later?
“I completely agree with it”, says De Baar, laughing. Then seriously: "I find being a director very interesting and I enjoy getting out of bed for it, don't get me wrong. But I also remain a scientist."
How is this being reflected in daily practice?
"A great example is that I have been working with a PhD student to solve a complex issue that I think is very relevant. Doing that just makes me really happy. After all, I also want to be able to work on difficult problems."
Do you ever run into challenges?
"I can be very enthusiastic about a certain approach and strategic opportunities. If I then say “this is how we will do it”, not all colleagues are immediately happy about it. I think sometimes I could rein myself in a bit more."
Earlier, you mentioned that you wanted DIFFER to play a national role in solar fuels research. What steps have been taken in this regard?
In 2024, the Solar Fuels department was renamed ‘Chemical Energy’ to better reflect DIFFER's research. De Baar: "I see it as one of the main achievements of 2025 that we have the Chemical Energy department running at full strength. That means, among other things, that we will soon hire two new group leaders."
Developments in the world of nuclear fusion are moving fast. More and more commercial parties are investing in fusion. How do you look at that?
De Baar looks with optimism at the dynamics that are emerging. Commercial parties are looking around for parties to develop their R&D with, which offers opportunities for a research institute like DIFFER. "What I see is that a lot of new initiatives are emerging. A lot of chaff and a bit of grist. We are very happy to work with this wheat. Our collaborations with US-based Commonwealth Fusion Systems and UK Industrial Fusion Solutions (UKIFS) are a great example of this."
That's something to be proud of, I assume.
"Certainly, I am. You can imagine yourself having a world-leading position on certain topics, but it's also nice to see that parties are actually knocking on your door for that knowledge and expertise."
When we meet again in five years, what will you look back on with pride?
"By then, we will hopefully have realised an autonomous laboratory for chemical materials (Self Driving Lab) and an autonomous tokamak. We are taking the first steps for both developments. To achieve that, we need to set in motion something that has been on my mind for years: only by connecting fundamental science, (low TRL) engineering and system optimisation at an early stage we can accelerate innovations."
Text: Rianne van Hoek
Image: Bart van Overbeeke
Marco de Baar benoemd voor tweede termijn als directeur van DIFFER: “Verbinding in een vroeg stadium versnelt innovaties”
NWO-I heeft Marco de Baar voor een tweede termijn van vijf jaar benoemd als directeur van DIFFER. De eerste vijf jaar stonden in het teken van een nieuwe strategie en samenwerkingen met toonaangevende (inter)nationale spelers.
Je bent nu vijf jaar directeur van DIFFER. Hoe kijk je terug op deze periode?
“Het is omgevlogen en het voelt niet als vijf jaar. Toch is er -in mijn beleving- in die jaren heel veel gebeurd. Directeur zijn van DIFFER is voor mij heel opwindend, uitdagend en interessant. De komende vijf jaar mag er wat mij betreft nog veel meer gebeuren.”
Wat springt er voor jou echt uit?
“We hebben een nieuwe strategie gedefinieerd waarmee we heel duidelijk inzetten op grotere wetenschappelijke instrumentatie, ook voor de Chemical Energy afdeling. Dat is belangrijk, omdat het ons een heel speciale rol geeft in het Nederlandse wetenschappelijke landschap. We kunnen daarmee nieuwe samenwerkingen aanknopen met toonaangevende groepen en een complementaire rol aannemen in het wetenschapsveld. Dat vind ik een heel positieve ontwikkeling.”
Kun je daar een voorbeeld van geven?
De Baar hoeft hier niet lang over na te denken. “Het eerste resultaat is recent bij DIFFER gearriveerd, namelijk de PLD-faciliteit (Pulsed Laser Deposition). Binnenkort vindt daarvoor de acceptance test plaats waaruit zal blijken of de machine voldoet aan de gestelde eisen. Ten tweede maken we werk van DICE, de opstelling waarmee we onderzoek kunnen doen naar elektrochemische systemen, nucleaire materialen en vloeibare metalen. Dit doen we in samenwerking met de Provincie Noord-Brabant. Ik vind dat een superopwindende nieuwe lijn die we hebben ingezet.”
Hier bleef het niet bij, toch?
“Klopt, er zijn nog meer hoogtepunten. Bijvoorbeeld de koppeling van de ionenbundel met UPP (Upgraded Pilot-PSI) tijdens plasma. Dit leverde interessante resultaten op die nog gepubliceerd worden. Dat opent ook weer een compleet nieuw blikveld op een oud probleem. Ook hebben we een nieuwe instituutsmanager aangenomen én hebben we de eerste grote stappen gezet richting een Self Driving Lab. Dan hebben we het nog niet eens over alle nieuwe inzichten op het gebied van plasmaregeling. Ja, er is echt een hoop gebeurd.”
Je begon als directeur tijdens de coronapandemie, hoe was dat?
“De eerste sollicitaties heb ik gehad toen het begon mis te gaan. Toen ik begon als directeur, zaten we diep in lockdown. Ik vond het een ellendige periode, want je wil eigenlijk starten met een gevoel van positivisme. Het was als een kaassoufflé die instortte, alle lucht was eruit.” De Baar vertelt dat hij zich moest bezighouden met dingen waar hij eigenlijk niet mee bezig wilde zijn, zoals looproutes. “Toch denk ik dat we er goed uitgekomen zijn. En ik blijf het zeggen: ik heb enorm veel respect voor onze collega’s, die in deze moeilijke tijd ‘gewoon’ bleven publiceren en PhD-studenten op weg hielpen naar hun promotie. Soms met wat vertraging, maar wat mocht je anders verwachten?”
Nog even terug naar de strategie van DIFFER. Waarom is die voor jou zo belangrijk?
“De strategie goed neerzetten is voor mij een essentiële stap. Wat je wilt, is in een vrij generiek kader besluiten wie je wilt zijn, wat je wilt zijn en waarom je dat wilt zijn. Ingegeven door je positie in een veranderende wereld. Als we dat weten, helpt dat om keuzes te maken en plannen klaar te hebben liggen. Het helpt ook bij het ‘nee’ zeggen. Bijvoorbeeld als we plannen niet goed vinden, de timing niet goed is of als we de kennis en juiste partners missen. Dit kan in mijn beleving alleen als je een goed uitgekristalliseerde strategie hebt.”
In een interview uit 2020 vertelde je ‘DIFFER is mijn instituut, maar ik had mezelf gek genoeg nooit als directeur gezien’. Hoe zie je die uitspraak nu, vijf jaar later?
“Daar ben ik het helemaal mee eens”, zegt De Baar lachend. En dan serieus: “Het directeurschap vind ik heel interessant en ik kom er met veel plezier mijn bed voor uit, begrijp me niet verkeerd. Maar ik blijf ook een wetenschapper.”
Hoe zien we dat terug in de dagelijkse praktijk?
“Een mooi voorbeeld is dat ik met een PhD-student bezig ben geweest om een ingewikkeld vraagstuk op te lossen waarvan ik denk dat het heel relevant is. Daar word ik gewoon echt heel blij van. Ik wil nou eenmaal óók kunnen werken aan moeilijke problemen.”
Loop je ook weleens tegen uitdagingen aan?
“Ik kan heel enthousiast zijn over een bepaalde aanpak en strategische kansen die er liggen. Als ik dan zeg ‘zo gaan we het doen’, zijn niet alle collega’s daar meteen blij mee. Ik vind dat ik mezelf daarin wel wat meer in toom mag houden.”
Eerder vertelde je dat je een nationale rol wilde spelen in het onderzoek naar solar fuels. Welke stappen zijn daarin gezet?
In 2024 kreeg de afdeling Solar Fuels een nieuwe naam die beter aansluit op het onderzoek van DIFFER: Chemical Energy. De Baar: “Ik zie het als een van de belangrijkste resultaten van 2025 dat we de Chemical Energy afdeling op volle sterkte laten draaien. Dat betekent onder andere dat we binnenkort twee nieuwe groepsleiders aannemen.”
De ontwikkelingen in de wereld van kernfusie gaan snel. Steeds meer commerciële partijen investeren erin. Hoe kijk jij daarnaar?
De Baar kijkt met optimisme naar de dynamiek die ontstaat. Commerciële partijen kijken om zich heen met welke partijen ze hun R&D kunnen ontwikkelen. En dat biedt kansen voor een onderzoeksinstituut als DIFFER. “Wat ik zie, is dat er heel veel nieuwe initiatieven ontstaan. Heel veel kaf en een beetje koren. We werken heel graag met dit koren samen. Onze samenwerkingen met het Amerikaanse Commonwealth Fusion Systems en UK Industrial Fusion Solutions (UKIFS) zijn daar een mooi voorbeeld van.”
Dat is iets om trots op te zijn, lijkt me.
“Zeker, dat ben ik ook. Je kunt zelf fantaseren dat je een wereldleidende positie hebt op bepaalde onderwerpen, maar het is ook aardig om te zien dat partijen daadwerkelijk bij je aankloppen voor die kennis en kunde.”
Als we elkaar over vijf jaar opnieuw spreken, waar kijk je dan met trots op terug?
“Dan hebben we hopelijk een autonoom chemisch materialenlaboratorium (Self Driving Lab) en een autonome tokamak gerealiseerd. Voor beide ontwikkelingen zijn we de eerste stappen aan het zetten. Om dat te bereiken moeten we iets in gang zetten wat me al jaren bezighoudt: alleen door in een vroeg stadium fundamentele natuurwetenschap, (lage TRL) engineering en systeemoptimalisatie met elkaar te verbinden kunnen we innovaties versnellen.”
Tekst: Rianne van Hoek
Beeld: Bart van Overbeeke
Go to the News page.